جهانیسازی؛ فرصتی برای تجارت یا تهدیدی برای بقا؟
سعید قدیری مقدمگروه اقتصاد1403/8/10کد خبر 1403815828
جهانیسازی، فرایندی است که از طریق آن مرزهای ملی کاهش یافته و اتصال میان کشورهای مختلف در زمینههای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تقویت میشود. این پدیده تأثیرات گستردهای بر جنبههای مختلف زندگی بشر، بهویژه بر تجارت بینالمللی، داشته است. تجارت بینالمللی به مبادله کالاها و خدمات میان کشورها اشاره دارد و جهانیسازی نقش عمدهای در تسهیل و تقویت این مبادلات ایفا کرده است. یکی از مهمترین تأثیرات جهانیسازی بر تجارت بینالمللی، کاهش موانع تجاری و تعرفهها است.
با افزایش همکاریهای بینالمللی و امضای توافقنامههای تجاری چندجانبه مانند سازمان تجارت جهانی (WTO)، بسیاری از کشورهای جهان به کاهش تعرفهها و موانع غیرتعرفهای پرداختهاند. این کاهش موانع تجاری، هزینههای واردات و صادرات را کاهش داده و امکان دسترسی به بازارهای جدید را برای کشورها فراهم کرده است.
بهعلاوه، جهانیسازی با ارائه فناوریهای نوین ارتباطی و حمل و نقل، زمان و هزینه مبادلات تجاری را به طور قابل ملاحظهای کاهش داده است.
اینترنت و فناوری اطلاعات، ارتباطات فوری و کارآمد میان شرکتها و مشتریان بینالمللی را ممکن ساخته و کسب و کارها را قادر به انجام تجارت الکترونیکی کرده است.
همچنین، پیشرفت در صنعت حملونقل مانند استفاده از کشتیهای کانتینری و هواپیماهای باری پیشرفته، جابهجایی سریعتر و ارزانتر کالاها را فراهم کرده است. جهانیسازی همچنین امکانپذیر شدن زنجیرههای تأمین جهانی را تسهیل کرده است. شرکتها اکنون میتوانند مواد اولیه و نیروی کار را از کشورهای مختلف تأمین کرده و بخشهای مختلف تولید را در مناطق جغرافیایی گوناگون قرار دهند.
این امکان به شرکتها اجازه میدهد تا از کارآمدترین و کمهزینهترین منابع بهرهبرداری کنند و محصولات خود را با قیمتی رقابتیتر به بازار عرضه کنند. از سوی دیگر، جهانیسازی چالشهایی نیز برای تجارت بینالمللی به همراه داشته است.
یکی از این چالشها، افزایش رقابت جهانی است.
شرکتها در کشورهای مختلف اکنون باید با رقابتی فزایندهتر مواجه شوند زیرا محصولات و خدمات از تمامی نقاط جهان به بازارهای محلی سرازیر میشوند. این رقابت ممکن است برای کسب و کارهای کوچک و متوسط تهدیدآمیز باشد، زیرا ممکن است نتوانند با شرکتهای بزرگ چندملیتی در زمینه قیمت و کیفیت رقابت کنند. همچنین، جهانیسازی میتواند نارضایتیها و نگرانیهای اجتماعی را افزایش دهد، زیرا برخی گروههای اجتماعی ممکن است از مزایای این فرایند کمتر بهرهمند شوند. بهویژه کارگرانی که در صنایع غیررقابتی کار میکنند ممکن است شغل خود را به دلیل انتقال تولید به کشورهای کمهزینهتر از دست دهند.
در نهایت، جهانیسازی تأثیرات عمدهای بر تجارت بینالمللی داشته است.
اگرچه این فرآیند مزایای بسیاری از جمله کاهش هزینهها و افزایش رشد اقتصادی را فراهم کرده است، اما نیازمند مدیریت و سیاستگذاریهای مناسب است تا چالشهای ناشی از آن، بهویژه در زمینههای اجتماعی و محیطزیستی، بهگونهای مؤثر برطرف شوند. با اتخاذ رویکردهایی هوشمندانه و همگرا، کشورها و شرکتها میتوانند از فرصتهای ناشی از جهانیسازی به بهترین نحو بهرهبرداری کرده و تهدیدهای آن را به حداقل برسانند.