تغذیه مناسب؛ سپر دفاعی بیماران هموفیلی

هموفیلی، یک اختلال خونریزی‌دهنده ژنتیکی است که در آن خون بیمار به دلیل کمبود یا نبود فاکتورهای انعقادی به درستی لخته نمی‌شود. این بیماری می‌تواند چالش‌هایی جدی برای سیستم ایمنی ایجاد کند، به ویژه در برابر عفونت‌ها که ممکن است از طریق تزریق‌های مکرر یا جراحی‌های ضروری ناشی شود. تقویت سیستم ایمنی در بیماران هموفیلی نه‌تنها به کیفیت زندگی آنها کمک می‌کند، بلکه احتمال عفونت‌ها و بیماری‌های دیگر را کاهش می‌دهد. تغذیه نقش اساسی در تقویت سیستم ایمنی دارد. مصرف مواد مغذی مناسب و پیروی از یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند بهبود چشمگیری در وضعیت سلامت این بیماران ایجاد کند.

از جمله مهم‌ترین مواد مغذی که در بهبود عملکرد سیستم ایمنی تأثیرگذار هستند، ویتامین C است. ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به تقویت سد دفاعی بدن در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها کمک می‌کند. این ویتامین همچنین تولید سلول‌های ایمنی مانند لنفوسیت‌ها و فاگوسیت‌ها را افزایش می‌دهد. بیمارانی که به هموفیلی مبتلا هستند، می‌توانند ویتامین C را از منابع غذایی نظیر مرکبات، کیوی، توت‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای و سبزیجات برگ سبز دریافت کنند. البته مصرف مکمل‌های ویتامین C باید تحت نظر پزشک انجام گیرد تا از ایجاد عوارض جانبی جلوگیری شود.

دیگر ماده مغذی ضروری، ویتامین D است. این ویتامین نقشی حیاتی در تنظیم سیستم ایمنی دارد و کمبود آن ممکن است خطر عفونت‌های مزمن را افزایش دهد. ویتامین D به فعال‌سازی سلول‌های ایمنی کمک کرده و نقش مهمی در کاهش التهاب ایفا می‌کند. بیماران هموفیلی را می‌توان به مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین D مثل ماهی‌های چرب (مانند سالمون و تون)، زرده تخم‌مرغ و محصولات لبنی تشویق کرد. همچنین، قرار گرفتن منظم و کنترل‌شده در معرض نور خورشید می‌تواند یک منبع طبیعی برای تأمین ویتامین D باشد.

مینرال‌ها یا مواد معدنی مانند زینک (روی) نیز در تقویت سیستم ایمنی بسیار مؤثرند. زینک یکی از عناصر کلیدی در تقویت سلول‌های ایمنی است و کمبود آن می‌تواند عملکرد میکروب‌کش سلول‌هایی مانند ماکروفاژها را مختل کند. منابع زینک شامل گوشت قرمز کم‌چرب، غذاهای دریایی (مثل صدف)، مغزها، دانه‌ها و حبوبات می‌باشند. با این حال، مصرف زینک باید در حد تعادل باشد، زیرا دریافت بیش از حد آن ممکن است تأثیر منفی بر عملکرد سیستم ایمنی داشته باشد.

ویتامین E نیز جزء آنتی‌اکسیدان‌هایی است که در حمایت از سیستم ایمنی مؤثر است و از سلول‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می‌کند. مواد غذایی مانند مغزهای خوراکی (بادام، فندق)، تخمه‌ها و روغن‌های گیاهی (مانند روغن آفتاب‌گردان) از منابع سرشار ویتامین E هستند و می‌توانند به بیماران هموفیلی کمک کنند تا مقاومت بدن خود را در برابر عفونت‌ها افزایش دهند.

آهن یکی دیگر از مواد معدنی حیاتی است که نقشی برجسته در سلامت سیستم ایمنی دارد. بیمارانی که به دلیل خونریزی‌های مکرر دچار کم‌خونی می‌شوند، نیازمند مقادیر کافی آهن هستند تا سطح هموگلوبین خون آنها در محدوده مناسب باقی بماند. گوشت قرمز کم‌چرب، اسفناج، عدس و غلات غنی‌شده از منابع غنی آهن هستند. البته، مصرف ویتامین C به جذب بهتر آهن کمک می‌کند و ترکیب این دو ماده مغذی در برنامه غذایی می‌تواند بسیار سودمند باشد.

پروتئین‌ها نیز برای سیستم ایمنی و عملکرد صحیح بدن بسیار اهمیت دارند. اسیدهای آمینه موجود در پروتئین به تولید آنتی‌بادی‌ها و سایر مولکول‌های ایمنی کمک می‌کنند. منابع پروتئینی مانند گوشت سفید (مرغ و ماهی)، تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات و مغزها توصیه می‌شود.

اسیدهای چرب امگا-3 که در ماهی‌های چرب، دانه‌های چیا، گردو و روغن کتان یافت می‌شوند نیز می‌توانند التهاب را کاهش دهند و از عملکرد مناسب سیستم ایمنی حمایت کنند. اثرات ضدالتهابی این مواد می‌توانند به بیماران هموفیلی، که در برخی مواقع با التهاب‌های مختلف مواجه می‌شوند، کمک زیادی کنند.

آب و هیدراتاسیون کافی نیز ضروری است. کم‌آبی می‌تواند عملکرد سلول‌های ایمنی را مختل کرده و بدن را در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیر کند. بیماران باید مصرف آب کافی را در طول روز مدنظر قرار دهند. همچنین، پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده، شکر زیاد و چربی‌های ترانس می‌تواند تأثیر مثبتی بر سیستم ایمنی و سلامت عمومی آنها داشته باشد.

در نهایت، بیماران هموفیلی باید با یک متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنند تا رژیم غذایی مناسبی طراحی شود که نیازهای خاص آنها را تأمین کند. تغذیه مناسب، در کنار مدیریت درمانی درست، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی این بیماران کمک کند و ریسک عوارض مرتبط با ضعف سیستم ایمنی را کاهش دهد.